تحقیق اثر رویکرد خانواده درمانی و نظام عاطفی بوون بر طرحواره های ناسازگار اولیه متقاضیان طلاق

مقایسه ی اثربخشی دو رویکرد خانواده درمانی مبتنی بر طرح واره درمانی و نظام عاطفی بوون بر طرح واره های ناسازگار اولیه در مراجعان متقاضی طلاق شهر سقز

چکیده

این پژوهش با هدف بررسی مقایسه ی اثربخشی خانواده درمانی مبتنی بر طرح واره درمانی و نظام عاطفی بوون بر طرح واره های ناسازگار اولیه در مراجعان متقاضی طلاق شهر سقز صورت گرفت.

روش کار: طرح این پژوهش از نوع آزمایشی به شیوه ی پیش آزمون-پس آزمون با گروه شاهد بوده است. جامعه ی تحقیق شامل مراجعان متقاضی طلاق به مراکز مشاوره ای شهرستان سقز واقع در استان کردستان در سال 1388 بوده است. از این جامعه، 66 مراجع به شیوه ی تصادفی ساده طی چند مرحله انتخاب شدند. به شیوه ی جایگزینی تصادفی، افراد در سه گروه 22 نفری قرار گرفتند. با استفاده از پرسشنامه طرح واره ی ناسازگار یانگ ویرایش سوم (90 سئوالی) میزان متغیر وابسته طرح واره های ناسازگار اولیه در مراجعان اندازهگیری شد (پیش آزمون). بعد از مداخله ی فردی بر دو گروه آزمون به تعداد 8 جلسه، سرانجام میزان تغییر متغیر وابسته در سه گروه مجددا اندازه گیری گردید (پس آزمون) و از تحلیل کوواریانس چند متغیره برای بررسی میزان تاثیر پیش آزمون و روش درمانی استفاده شد.

یافته ها: نتایج تحلیل کوواریانس چندمتغیری نشان داد که بین مراجعان متقاضی طلاق گروه های آزمون و شاهد در متغیر وابسته ی طرح واره های ناسازگار اولیه، تفاوت معنی داری وجود دارد.

نتیجه گیری: بهاین ترتیب، فرضیه های مبنی بر اثربخشی خانواده درمانی مبتنی بر طرح واره درمانی و نظام عاطفی بوون بر طرح واره های ناسازگار اولیه، تایید شدند. هم چنین بر اساس نتایج، دو روش درمانی اثر تقریبا یکسانی داشتند.

کلیدواژگان

عاطفه؛ طرح واره درمانی؛ طلاق؛ ناسازگار

طرح واره ی ناسازگار نقص/بی مهری موجب می شود فرد در روابط زناشویی احساس کند که او انسانی ناقص، نامطلوب، بد، حقیر و بی ارزش است یا این که از نظر شریک زندگی اش، فردی منفور و نامطلوب به حساب می آید. افراد واجد این طرح واره، بیش از حد نسبت به انتقاد، طرد، سرزنش و مقایسه های نا به جای همسرشان حساس هستند. زوج با طرح واره ی ناسازگار محرومیت هیجانی فکر می کند، تمایلات و نیازهای او به حمایت عاطفی از طرف همسرش به اندازه ی کافی ارضا نمی شوند. در زوج دارای طرح واره ی ناسازگار انزوای اجتماعی/بیگانگی، گرفتاری، بازداری هیجانی، زمینه ی بروز اختلافات و درگیری و احتمال جدایی بسیار زیاد است. زیرا زوجی با طرح واره ی ناسازگار انزوای اجتماعی/بیگانگی احساس می کند، باید از روابط کناره گیری کند، زیرا با دیگران متفاوت است و به فرد خاصی تعلق خاطر ندارد و از همسر و خانواده بریده می شود. زوجی با طرح واره ی ناسازگار گرفتاری، در دام ارتباط عاطفی شدید و نزدیکی بیش از حد با یکی از افراد مهم زندگی (اغلب والدین یا فرد خارج از روابط زناشویی) می افتند، این روابط به قیمت از دست دادن فردیت و حتی فرزند و همسر می باشد. غالبا افراد گرفتار بر این باورند که بدون حمایت دیگری (والدین یا فردی خارج از روابط زناشویی)، قادر به ادامه ی زندگی نبوده یا نمی توانند شاد باشند. این طرح واره اغلب به صورت احساس پوچی و سردرگمی بروز نموده و موجب درگیری بین زوجین می شود. زوج با طرح واره ی ناسازگار بازداری هیجانی به دلیل بازداری افراطی اعمال، احساسات و ارتباطات خودانگیخته به منظور اجتناب از طرد از طرف همسرش دارای نوعی بازداری در بروز خشم، بیان تکانه های مثبت و بیان آسیب پذیری بوده و نوعی احساس شرمندگی دارد. این افراد تاکید افراطی بر عقلانیت و نادیده گرفتن هیجان ها و احساسات دارند. نتایج پژوهش های محققان قبلی این تبیین و مطالب را تایید می کنند ...